มิลินทปัญหา ตอนที่ ๑ - ๘
พระเจ้าเมนันเดอร์ที่ 1 (อังกฤษ: Menander I Soter) เป็นที่รู้จักกันในวรรณกรรมภาษาบาลีว่าพระเจ้ามิลินท์ เป็นพระมหากษัตริย์อินโด-กรีก (165[1]/155[1]-130 ปี ก่อน ค.ศ.) ผู้ก่อตั้งอาณาจักรขนาดใหญ่ในภูมิภาคเอเชียใต้และกลายเป็นผู้อุปถัมภ์ศาสนาพุทธ
ตัวเลขขนาดใหญ่ในเหรียญของพระองค์ที่ถูกค้นพบ ยืนยันถึงการค้าที่เจริญรุ่งเรืองและช่วงระยะเวลาของอาณาจักรพระองค์ พระเจ้าเมนันเดอร์ยังได้เป็นผู้อุปัฏภัมภ์พระพุทธศาสนา และบทสนทนาของพระองค์กับพระนาคเสน พระเถระนักปราชญ์ชาวพุทธ ก็ถูกบันทึกไว้เป็นผลงานสำคัญทางพระพุทธศาสนาชื่อ "มิลินทปัญหา" (ปัญหาของพระเจ้ามิลินท์) หลังจากที่พระองค์สวรรคตในปี 130 ก่อน ค.ศ. พระมเหสีของพระองค์พระนามว่า อะกาทอคลีอา (Agathokleia) ก็รับช่วงต่อโดยเป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดินแทนพระโอรสของพระองค์พระนามว่า สตราโต ที่ 1 (Strato I ) การบันทึกของพระพุทธศาสนาบอกว่าพระองค์ส่งมอบอาณาจักรไปสู่พระโอรสและปลีกตัวเองจากโลก แต่พลูตราชบันทึกว่าพระองค์สวรรคตในค่ายในขณะที่มีการออกรบทางทหาร และยังบอกว่า พระอัฏฐิของพระองค์ถูกแบ่งออกเป็นส่วนเท่าๆกันเพื่อเมืองต่างๆเพื่อนำไปประดิษฐานในอนุสรณ์สถาน อาจจะเป็นสถูปทั่วทั้งอาณาจักรของพระองค์
ดินแดนของพระองค์ครอบคลุมทางภาคตะวันออกของบัคเตรียเป็นจักรวรรดิกรีกที่แยกออกมา (ทุกวันนี้คือ จังหวัดบัคเตรียBactria Province) และขยายไปยังอินเดีย (ทุกวันนี้คือ ภูมิภาคของจังหวัด Khyber Pakhtunkhwa และ จังหวัด ปัญจาบ Punjab ของปากีสถาน ส่วนในอินเดียครอบคลุมรัฐ Haryana และส่วนพื้นที่ของ Himachal Pradesh และรัฐ Jammu ) เมืองหลวงคาดกันว่าเป็นเมืองสาคละ sagala เป็นเมืองที่เจริญรุ่งเรืองในภาคของรัฐปัญจาบ (เชื่อกันว่า ปัจจุบันคือเมือง Sialkot ในปากีสถาน)
เอกสารอ้างอิง :
Bopearachchi (1998) and (1991), respectively. The first date is estimated by Osmund Bopearachchi and R. C. Senior, the other Boperachchi